Spina Bifida Nedir?

Spina Bifida; ayrık ya da açık omurga olarak tanımlanmaktadır. Omuriliği etkileyen bu problem; anne karnındayken omurilik gelişiminde bozukluk yaşanması sonucunda açığa çıkmaktadır. Sipina Bifida’nın tam olarak anlamlandırılabilmesi için omurilik yapısının ve işlevinin açıklanması gerekmektedir.

Omurilik; sinirlerden oluşan kapalı bir tüp şeklindedir. Beyinden gelen emirleri vücudun diğer kaslarına sinirler yardımı ile ulaştırılmasını sağlayan omurilik, insanın; hareket etmesini ve hissetmesini sağlamaktadır. Sipina Bifida problemi ise kapalı olması gereken tüpün kapanmamasıdır. Spina Bifida problemi doğan bebekler sırtlarında bir açıklık ile doğmaktadır ve sinir sistemlerinde ciddi derece problemler yaşanmaktadır.

Spina Bifidanın Nedenleri Nelerdir?

Daha çok sosyoekonomik açıdan gelişmemiş toplumlarda görülen Spina Bifida problemi; Avrupa ve Amerika’da 2000 bebekte 1 tane görülürken Türkiye’de 1000 bebekte 1 tane görülmektedir. Spina Bifida probleminin nedenleri tıp alanında yapılan çalışmalara rağmen kesin olarak tespit edilememiştir. Ancak risk faktörleri ortaya konulabilmektedir; gebeliğin ilk 4 ayında yaşanan problemler ve bu dönemde kullanılan ilaçlar ve vitamin eksiklikleri Spina Bifida problemine neden olabilmektedir.

Yapılan araştırmalar sonucunda Spina Bifida problemi ile doğan çocukların annelerinde folik asit eksikliği tespit edilmiştir. Bu nedenle gebelikten 3 ay önce ve gebelik oluşumundan 3 ay sonra folik asit takviyesi alınması önerilmektedir. Bunlarla birlikte anne adayının gebelik döneminde ateşli hastalık geçirmesi de Spina Bifida’ya neden olabilmektedir.

Spina Bifida Çeşitleri

3 farklı Spina Bifida türü bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir;

• Spina Bifida Occulta: Problemin en hafif şeklidir ve herhangi bir belirti vermemektedir.  Omurga kemiklerinin arka kısımlarının açık kalması olarak tanımlanan bu problem tesadüfen fark edilmesinin yanı sıra herhangi bir tedavi gerektirmemektedir.
• Meningosel: Spina Bifida probleminin bu türünde omuriliği örten zarlar omur kemiklerinin arkasından dışarı çıkmaktadır ve dışarı çıkan bu kısım sinir dokuları içermemektedir. Meningosel, hastada genellikle hidrosefali problemine neden olmaktadır. Cerrahi yöntem ile tedavi edilebilmektedir.
• Meningomyelosel: Spina Bifida probleminin en ağır türüdür. Diğer türlere göre daha sık görülen Meningomyelosel; hidrosefali problemi ile birlikte idrar kontrolünü sağlayamama, bacaklarda hissizliğe neden olmaktadır. Cerrahi yöntemler ile açık olan kese kapatılarak kısmen tedavi edilebilmektedir.

Spina Bifida Nasıl Tedavi Edilir?

Gebelik döneminde uygulanan birtakım testler ile tanı konulabilen Spina Bifida probleminin tedavisi uzun ve zorlu bir süreç gerektirmektedir. Bu nedenle gebelik döneminde beslenme, vitamin ve mineral takviyesine dikkat edilmesi gerekmektedir.

Spina Bifida probleminin tanısı doğum öncesi ya da doğumdan sonra konulabilmektedir ancak bu problemin tamamen iyileştirilebilen bir hastalık olmadığı aileler tarafından bilinmesi gerekmektedir. Cerrahi tedavi yöntemleri ile omurilikte bulunan açıklığın kapatılması, hastanın şikayetlerini kısmen ortadan kaldıracak ve bağımsız bir hayat sürmesini sağlayacaktır.

Spina Bifida ve Ortopedik Problemler

Spina Bifida problemi sinir sistemine etki etmesi nedeniyle hareket ve his kaybını açığa çıkarmaktadır. Omurilikte açık olan bölgeye göre birtakım ortopedik sorunlara neden olabilmektedir. Bu nedenle tedavi sürecine bir ortopedi uzmanının da katılması gerekmektedir.

Spina Bifida’nın neden olduğu ortopedik problemler şu şekilde sıralanabilmektedir;

• Bacakların tutmaması, hissizlik; Spina Bifida probleminin en sık neden olduğu problemdir. Cerrahi yöntemler ile tedavi edilebilmektedir.
• Kifoz ve Skolyoz: Omurilik eğrilikleri olarak tanımlanan bu problemler de korse, fizik tedavi ve cerrahi yöntemler ile tedavi edilebilmektedir.
• Kalça çıkıklığı: Spina Bifida probleminin neden olduğu kalça çıkıklığı probleminde alçı ve cerrahi tedavi yöntemleri uygulanabilmektedir.
• Diz ekleminin açılamaması: Tecrübeli bir ortopedi cerrahı tarafından dizlerdeki açılamama defektleri tedavi edilebilmektedir.
• Ayak ve bacaklarda dışa dönük defektleri: 6 yaşa kadar çeşitli materyallerle düzeltilmeye çalışılan bu problem 6 yaş sonrasında cerrahi yöntemler ile tedavi edilebilmektedir.

Spina Bifida problemi doğumsal engellilik durumuna en sık neden olan hastalıktır. Omurilik üzerinde gerçekleştirilen cerrahi uygulamaların yanı sıra bu problemin neden olduğu ortopedik defektlerin de gerek cerrahi gerekse de cerrahi dışı yöntemler ile tedavi edilmesi gerekmektedir.